بیماری کبد چرب Fatty Liver

 بیماری کبد چرب مقاله اول  

افزایش مصرف غذاهای چرب و آماده، و عدم فعالیت مناسب یا گسترش زندگی ماشینی، بیماری‌های مختلفی به همراه آورده است. درگیری کبدی، از جمله مضرات مصرف مواد غذایی نامناسب می ‌باشد. امروزه متاسفانه بیماری کبد چرب که نسبتاً شایع شده است، و با توجه به افزایش چاقی در جوامع مختلف (از جمله ایران) نیز رو به افزایش است.


کبد چرب چیست؟
منظور از کبد چرب، رسوب چربی (عمدتاً از چربی‌های خنثی مثل تری گلیسیرید) در کبد است که در رابطه با مصرف الکل می تواند باشد که به آن "Alcoholic Fatty Liver" می‌ گویند، یا بدون مصرف الکل و یا در حضور میزان بسیار جزیی از الکل (که برای کبد خطر ساز نیست) ایجاد می ‌شود که تحت عنوان کلی "Non Alcoholic Fatty Liver Disease" (بیماری کبد چرب غیر الکلی) گفته می‌ شود.
رسوب چربی در کبد از نظر شکل ذرات چربی و از نظر اهمیت بالینی و فیزیوپاتولوژی به دو نوع "Micro Vesicular" و "Macro Vesicular" تقسیم می‌ شود.
آنچه مورد بحث فعلی است نوع "Macro Vesicular" است، یعنی رسوب ذرات درشت چربی در سلول‌های کبد که به جابجا شدن ارگان‌های داخل سلولی منجر می ‌شود، اما فعالیت‌ آنها را مختل نمی ‌سازد. این عارضه در حال حاضر نسبتاً شایع بوده و روز به روز ارزش بیشتری در بیماران مزمن کبدی (که علت خاصی برای بیماری شان پیدا نمی ‌شود) پیدا می ‌کند.

میزان شیوع بیماری کبد چرب تا چه حد است؟

شیوع کبد چرب در جوامع مختلف گوناگون است. احتمال پیدایش کبد چرب غیرالکلی با وزن بیمار ارتباط مستقیم دارد و با توجه به افزایش چاقی در جوامع مختلف از جمله ایران، شیوع این عارضه نیز رو به افزایش است.

این عارضه در چه افرادی نمود پیدا می ‌کند؟

در کسانی که عوامل خطر پیدایش کبد چرب را دارند، مثل افراد چاق، مبتلایان به دیابت و چربی خون بالا و بی ‌تحرک.
مصرف بعضی داروها نیز می ‌تواند باعث رسوب چربی در کبد گردد. در این زمینه می ‌توان به استروئید، ویتامین A، متوتروکسات، آسپیرین، آمیودارون و استروژن اشاره نمود. همچنین کاهش سریع وزن در کسانی که قبلاً به چاقی مبتلا بوده‌‌‌اند، می‌ تواند این عارضه را در پی داشته باشد.
در کسانی که سوء تغذیه ی پروتئینی دارند یا به سبب چاقی مفرط، جراحی‌های پیوند بای پس(Bypass) روده‌ای انجام داده‌اند نیز کبد چرب دیده می ‌شود. به دنبال تغذیه ی وریدی طولانی مدت نیز این عارضه بروز می ‌کند.
در زمینه ی بعضی بیماری‌های مزمن از جمله: کولیت زخمی نیز کبد چرب گزارش شده است.
در مواردی نیز هیچ علت یا بیماری زمینه ‌‌ای برای کبد چرب پیدا نمی‌ شود. بنابراین در کسی که دارای آنزیم‌های کبدی Alanine aminotransferease (ALT), aspartate aminotransferase (AST) افزایش یافته در آزمایش می ‌باشد و هیچ علتی برای آن پیدا نمی‌ شود، باید به فکر کبد چرب بود.
قابل ذکر است بیماری کبد چرب در هر سنی دیده می ‌شود، اما بیشترین شیوع آن بین 60- 40 سالگی است. همچنین" "Non Alcoholic Steatohepatitis (کبد چرب غیرالکلی همراه با التهاب در نسج کبد) در خانم‌ها شایع‌تر است.

علائم بیماری کبد چرب چیست؟

در بیشتر موارد این عارضه بدون علامت است و پزشک در بررسی آزمایشگاهی یا "سونوگرافی" یا "سی تی اسکن"  متوجه آن می ‌شود.
فرد به ندرت از ضعف و خستگی و احساس سنگینی و فشار در ناحیه ی فوقانی و راست شکم شاکی است، به خصوص این علائم در مواردی که کبد چرب سریع ایجاد شده باشد، بیشتر بروز می ‌کند.
درد شدید غیرقابل تحمل، زردی، تب، لرز در کبد چرب دیده نمی ‌شود و در معاینه ی فیزیکی نیز تنها علامت "حساس بودن لبه ی کبد" در لمس است.

آیا رسوب چربی در کبد، می ‌تواند عوارضی را نیز به دنبال داشته باشد؟

بله، در یکی از انواع بیماری کبد چرب به نام " Non Alcoholic Steatohepatitis" یا "NASH" ، همراه با رسوب چربی در کبد، التهاب نیز دیده می ‌شود. این التهاب با از بین رفتن سلول‌های کبدی و افزایش آنزیم‌های کبدی متعاقب آن همراه است.
در نمونه ‌برداری از کبد این افراد، تهاجم سلول‌های التهابی و درجاتی از رسوب چربی همراه با از بین رفتن سلول‌های کبدی دیده می ‌شود. در صورت ادامه ی این وضعیت، نهایتاً در تعدادی از بیماران عوارض جدی و حتی سیروز می ‌تواند ایجاد شود.
البته بالا نبودن آنزیم‌های کبدی دلیل بر عدم وجود التهاب و نکروز سلول‌های کبدی نیست، یعنی حتی بدون افزایش آنزیم‌های کبدی نیز، بیماری در حضور کبد چرب امکان پیشرفت دارد.
اگر با وجود کبد چرب، سن بیمار بالاتر از 45 سال بوده و دچار چاقی شدید (BMIبیشتر از 30) نیز باشد و در آزمایش‌ آنزیم‌های کبدی وی، یعنی (ALT)* و (AST)** بزرگ تر از 1باشد و فرد به دیابت هم مبتلا باشد، خطر پیدایش فیبروز در کبد افزایش می ‌یابد.
معمولاً التهاب ایجاد شده در رابطه با اثر مخرب دی ‌اکسیداتیو و به دنبال آن پراکسیداسیون چربی هاست. به دنبال این واکنش‌ها، مواد شیمیایی واسطه ‌ای و التهابی از سلول‌های مختلف آزاد می‌ شوند که سبب تشدید عوارض می ‌گردند.
بیشترین تئوری در مورد علت ایجاد کبد چرب، مقاومت به انسولین است که به دنبال آن سایر حوادث از جمله آسیب اکسیداتیو و... ایجاد می ‌شود. در این زمینه آهن موجود در کبد، چربی، کمبود آنتی اکسیدان‌ها و باکتری های روده‌ای به ایجاد آسیب‌های اکسیداتیو کمک می ‌کنند.

تشخیص کبد چرب چگونه است؟

همان‌ طور که قبلاً گفته شد، بیشتر افراد مبتلا به کبد چرب بدون علت هستند، بنابراین در مورد کسانی که مستعد این عارضه هستند باید به این موضوع توجه کرد.

انجام آزمایش های کبدی، سونوگرافی و سی تی اسکن به تشخیص کبد چرب کمک می ‌کنند. اگر چه یافته‌های موجود در این روش همگی غیراختصاصی هستند و امکان دارد در سایر بیماری‌ها نیز دیده شوند.در واقع لازم است موارد دیگری که می ‌تواند با کبد چرب اشتباه شوند، همگی بررسی و رد شوند.

در نهایت نمونه ‌برداری از کبد است که تشخیص کبد چرب و NASH را قطعی می‌ کند. افزایش آنزیم‌های کبدی در حد خفیف تا متوسط است، در سونوگرافی نیز معمولاً افزایش اکوی کبد به طور منتشر همراه با بزرگی کبد دیده می‌ شود که البته این تغییرات ثابت و همیشگی نیستند. در سی تی اسکن بر خلاف سونوگرافی، دانسیته(چگالی) کبد کمتر از حد معمول است.
در نمونه ‌برداری کبد نیز رسوب واکوئل‌های چربی را به همراه یا بدون ترشح سلول‌های التهابی و فیبروز می ‌توان دید.

آیا نمونه ‌برداری از کبد برای تمام مبتلایان به کبد چرب الزامی است؟

خیر، معمولاً نمونه ‌برداری از کبد در کسانی توصیه می ‌شود که علائمی در رابطه با بیماری کبدی مزمن داشته باشند و یا طحال آنها بزرگ شده باشد و یا سلول‌های خونی آنها از جمله پلاکت‌ها، کمتر از حد طبیعی شده باشد.
همچنین وجود بیماری دیابت و یا چاقی قابل توجه در افراد بالاتر از 45 سال(با توجه به اینکه خطر پیشرفت کبد چرب را افزایش می دهند)، بر لزوم نمونه برداری از کبد می افزاید.
در کسانی که عوامل خطر ذکر شده را ندارند، پس از یک دوره ی 12- 6 ماهه (که بیمار عوامل خطرساز را تعدیل کرده یا درمان دارویی شده است)، در صورت عدم بهبود، نمونه برداری توصیه می‌ شود.

درمان کبد چرب چیست؟

متاسفانه درمان قطعی برای NASH وجود ندارد، اگر چه تعدیل عوامل خطرساز از جمله: رفع چاقی، کنترل چربی‌های خون، کنترل قند خون و افزایش فعالیت بدنی می ‌تواند در بهبودی موثر باشد.
در ضمن کاهش وزن در افراد چاق باید به تدریج صورت گیرد، چرا که کاهش وزن سریع، خود می‌ تواند به کبد چرب منتهی شود.
درمان دارویی جهت کاهش چربی رسوب کرده در کبد و کاهش التهاب ایجاد شده به کار می ‌رود،در این رابطه می ‌توان به:
ویتامین E، ویتامین C، Prebucol , Metformin و Betuine و Ursodeoxy Cholic acid اشاره نمود. 


                                     بیماری کبد چرب مقاله دوم

      موثرترین راه درمان کبد چرب

 

مجموعه‌ای از عوامل باعث رسوب مزمن چربی در کبد و التهاب و نارسایی مزمن در کبد می‌شوند.

 کبد چرب به دو گروه عمده تقسیم می‌شود؛ ‌کبد چرب الکلی که ناشی از مصرف طولانی مدت الکل می‌باشد و جنسیت و نژاد در این مساله دخیل هستند که آسیایی‌ها بیشتر مستعد آسیب ناشی از مصرف الکل و ایجاد کبد چرب الکلی هستند و این بیماری در خانمها بیشتر از آقایان شایع است.

کبد چرب غیر الکلی به عنوان دومین دسته از کبد چرب می باشد. این نوع در جامعه ما شیوع بیشتری دارد. عوامل زیادی که بسیاری از آنها جنبه ژنتیکی دارند در بروز این نوع کبد چرب موثرند. مطالعات نشان داده عوامل زمینه ساز، دیابت و بیماریهای قلبی و برخی بیماریهای متابولیسم با بروز کبد چرب غیر الکلی در رابطه است.»

در بین این عوامل دیابت یک علت مهم و شناخته شده در ایجاد کبد چرب می‌باشد و هر چه طول مدت ابتلا به دیابت طولانی باشد و یا درمان آن ناقص انجام گیرد احتمال ابتلا به کبد چرب در این افراد بیشتر است و در آنها ابتلا به  التهاب ناشی از کبد چرب بیشتر از افراد عادی است.

‌چاقی به تنهایی می‌تواند زمینه ساز کبد چرب باشد و عوامل ژنتیکی در کنار دیگر عوامل در ایجاد کبد چرب غیرالکلی دخیل است. در برخی بیماران افزایش چربی خون، جزء LDL کلسترول در بیماران مبتلا رویت می‌شود که در درمان این افراد کم کردن LDL نقش موثری خواهد داشت. برخی افراد هستند که در آنها بیماریهای زمینه منجر به ابتلای آنها به کبد چرب غیر الکلی می‌شود مثل اختلال در متابولیسم و برخی هپاتیتهای مزمن هم ممکن است همرا با کبد چرب دیده شود مثل هپاتیت Bو C.

در عده ای که کبد چرب آنها همراه با التهابات است باعث آسیب مزمن به کبد آنها می‌شود و در برخی بیماران التهابات می تواند پیش رونده بوده و منجر به سیروز کبدی در فرد شود که سیروز کبدی معمولا در افرادی که چاقی مفرط دارند دیده می‌شود و حتی در برخی موارد عامل سیروز کبدی ناشناخته باقی می‌ماند.

یکی از ساده ترین و ارزانترین روش تشخیص کبد چرب روش تصویربرداری می‌باشد که می تواند به تشخیص کبد چرب در بیماران کمک کند و در کنار آن انجام آزمایش‌ها برای آنزیم‌های کبدی در تشخیص التهاب ناشی از کبد چرب به ما کمک می‌کند و در موارد کمتر سی تی اسکن یا سایر روش تصویربرداری هم در تشخیص این بیماری استفاده می‌شود.

برای درمان کبد چرب‌ اگر بیماری زمینه عامل بروز کبد چرب در فرد باشد با درمان آن به درمان کبد چرب کمک می‌کنیم.

رژیم غذایی ، کاهش وزن و ورزش موثرترین راه های درمان کبد چرب ناشی از بیماری زمینه است.

‌عملا شناخته شده‌ترین روش برای درمان کبد چرب، ورزش همراه با کاهش وزن است و حتی دیده شده در بیمارانی که کاهش وزن نداشته‌اند، ورزش نقش مهمی در بهبود کبد چرب داشته است. و در آخر استفاده از داروهای کاهنده قند خون در بیماران دیابتی و استفاده از داروهای کاهنده LDL در بیماران مبتلا به کلسترول از  راه‌های مفید در کنار ورزش و کاهش وزن برای درمان کبد چرب است.

دانستنی هایی درباره بیماری کبد چرب + روش های تشخیص و درمان

در این بیماری تجمع بیش از حد چربی در کبد، گاه باعث اختلال در فعالیت طبیعی بافت کبد می گردد که می تواند سیر پیشرونده پیدا کند و باعث نارسایی کبد و یا سیروز کبدی گردد.
علت بیماری
اگرچه علت اصلی بیماری کبد چرب مشخص نیست، ولی به نظر می رسد این بیماری ارتباط نزدیک با برخی بیماری های متابولیک دارد که از آن جمله: چاقی، افزایش کلسترول و تری گلیسرید خون و دیابت را می توان نام برد. در درمان کبد چرب، کنترل این بیماری های زمینه ای بسیار موثر می باشد.

گفته می شود مصرف زیاد کالری باعث خواهد شد کبد نتواند سوخت و ساز طبیعی را انجام دهد و در نتیجه کالری اضافی به صورت چربی در کبد ذخیره شود.
این بیماری اغلب، افراد را در سنین میانسالی مبتلا می کند. اکثر بیماران از افزایش وزن و چاقی به ویژه چاقی شکمی رنج می برند. همچنین می توانند دچار افزایش چربی های خون بوده و یا از مبتلایان به دیابت باشند.
از آنجا که در سال های اخیر شیوع چاقی و بیماری های متابولیک در جوانان افزایش قابل توجهی یافته است، جوانانی که با چاقی و بیماری کبد چرب به پزشک مراجعه می نمایند، کم نیستند. البته باید ذکر کرد بیمارانی هستند که بدون داشتن هیچ کدام از عوامل خطر ذکر شده و بدون هیچ دلیل شناخته شده ای، مبتلا به کبد چرب می گردند.
افزایش چربی در بدن که معمولا با چاقی شکمی همراه است، به همراه افزایش چربی های خون و افزایش فشار خون، همه از علائم مجموعه ای از اختلالات تحت نام "سندرم متابولیک" هستند که این سندرم دقیقا وابسته به مقاومت انسولین می باشد.
عوامل تاثیر گذار در اختلالات کبدی
علاوه بر افزایش چربی در بافت کبد که بر روی فعالیت طبیعی کبد تاثیر می گذارد، عوامل دیگری نیز بر عملکرد طبیعی سلول های کبدی تاثیرگذارند، از آن جمله:

- مقاومت به انسولین:
ـ بدین معنا که بدن نمی تواند قند را به طور طبیعی مورد استفاده قرار دهد. به طور طبیعی لوزالمعده پس از خوردن مواد قندی، با ترشح هورمون انسولین سعی می نماید که قند اضافی موجود در خون را به سلول های عضلانی و کبد وارد نماید.

ـ در وضعیت مقاومت به انسولین، حساسیت گیرنده های سلولی انسولین کاهش می یابد، در نتیجه بدن برای ثابت نگه داشتن سطح قند خون نیاز به ترشح انسولین بیشتری خواهد داشت. در صورت ادامه ی این روند، در نهایت میزان قند خون افزایش یافته و فرد مبتلا به دیابت می گردد.

- تغییر در روند تولید چربی در بافت کبد و نحوه عملکرد کبد در برابر چربی هایی که از روده به کبد منتقل می شوند.
- عمل های جراحی که مسیر معده ، یا روده و یا هر دو را کوچک می نمایند، از قبیل عمل جراحی بای پس روده.

- استفاده طولانی مدت از لوله های روده ای برای تغذیه که معمولا پس از عمل جراحی استفاده می شوند.

- استفاده از برخی داروها از قبیل:
آمیودارون (داروی قلبی)، کورتون، استروژن های صنعتی و بعضی از داروهای کنترل سرطان.
علائم و شیوع بیماری
از آنجا که این بیماری سیر پیش رونده دارد می تواند در مراحل اولیه بدون علامت باشد تا زمانی که تاثیرات منفی بر عملکرد کبد ایجاد نماید. در آن زمان علائمی از قبیل احساس ضعف، خستگی و کاهش وزن بروز می کنند.از آنجا که سیر این بیماری مزمن است، شاید سال ها طول بکشد تا منجر به ایجاد سیروز کبدی (جایگزینی سلول های کبدی با سلول های فیبروز) و در نهایت نارسایی کبد گردد.

در نقطه مقابل، در موارد نادری به دلیل ناشناخته، سیر بیماری متوقف و یا حتی به حالت طبیعی باز می گردد، بدون آنکه درمان مشخصی انجام گرفته باشد.

بین 10 تا 30 درصد بزرگسالان در کشورهای پیشرفته مبتلا به این بیماری هستند که معمولا شامل افراد چاق در سنین میانسالی است.

با توجه به شیوه زندگی اعم از نوع تغذیه و فعالیت بدنی، شیوع این بیماری در کشورهای در حال توسعه به ویژه در جامعه شهری افزایش چشمگیری داشته است.

شیوع بیماری کبد چرب با افزایش سن، سیر صعودی می یابد. شیوع این بیماری در آقایان دو برابر خانم ها می باشد که با افزایش سن، میزان شیوع در خانم ها به آقایان نزدیک می شود، به ویژه پس از یائسگی، شیوع بیماری کبد چرب در خانم ها سیر فزاینده ای دارد.

تشخیص و درمان کبد چرب
مانند هر بیماری دیگر، معمولا با گرفتن شرح حال از بیمار و معاینه وی شروع می گردد.

اگرچه در خیلی از موارد، علائم قابل توجهی در این بیماری وجود ندارد و با مشاهده ی بالا بودن آنزیم های کبدی و نیز تصاویر سونوگرافی، سیتی اسکن و MRI تشخیص این بیماری معین می گردد.

از بیوپسی کبد برای تشخیص میزان صدمه به بافت کبدی در بعضی از موارد استفاده می گردد.
درمان
اگرچه درمان اختصاصی برای کبد چرب وجود ندارد، ولی شما با کنترل بیماری های زمینه ای از قبیل کاهش وزن، چربی های خون، دیابت و یا قطع نمودن داروهای مسبب (قطعا با نظر پزشک معالج نه به طورخودسرانه) می توانید از پیشرفت این بیماری جلوگیری نمایید و در خیلی از موارد سیر معکوس را طی نمایید که منجر به درمان این بیماری گردد.

از مصرف الکل که عملکرد طبیعی کبد را دچار اختلال می نماید، جدا باید پرهیز نمایید.

نکات درمانی کلیدی
شما می توانید زیر نظر متخصصین تغذیه و گوارش، سیر بیماری کبد چرب را محدود و کنترل نمایید. برای کنترل کبد چرب توجه به نکات ذیل اهمیت کلیدی دارد:

* کم کردن وزن:
از آنجا که اکثر بیماران مبتلا به کبد چرب غیر الکلی چاق هستند، کاهش وزن در کنترل این بیماری نقش مهمی دارد. برای کاهش وزن، انتخاب رژیم غذایی نیز باید به درستی صورت پذیرد، زیرا کاهش وزن سریع با رژیم های برق آسا خود می تواند سیر بیماری را بدتر نماید.

خیلی از بیماران چاق که به تازگی متوجه کبد چرب خود شده اند، به دلیل ترس از عوارض این بیماری، به رژیم های غذایی سخت روی می آورند که این بیماری را ریشه کن نمایند، ولی علاوه بر ابتلا به عوارض این نوع رژیم ها، گاه سیر کبد چرب را نیز بدتر می نمایند.

 لذا انتخاب منطقی رژیم غذایی کاهش وزن زیر نظر متخصص تغذیه و با کاهش وزن نیم تا یک کیلوگرم در هفته توصیه می گردد. اگر شما از افزایش وزن زیادی رنج می برید، جالب است بدانید که با کاهش وزن مختصر در حدود 10 درصد از وزن اولیه نیز در خیلی از موارد سیر بیماری را می توانید کنترل نمایید.

* انتخاب رژیم غذایی سالم :
رژیم غذایی کم کربوهیدرات که حاوی میزان قابل توجهی سبزی و میوه و مواد غذایی پرفیبر باشد، معمولا بهترین انتخاب برای افراد مبتلا به کبد چرب است. کاهش چربی مصرفی، به ویژه چربی های اشباع شده و جایگزینی آنها با چربی های غیر اشباع که در روغن زیتون و ماهی وجود دارند، توصیه می گردد. استفاده از نان و غلات سبوس دار باید جدی گرفته شود. در نهایت تعیین مقدار مورد نیاز درشت مغذی ها اعم از پروتئین، چربی و کربوهیدرات بر اساس شرایط افراد باید تنظیم گردد.

* انجام ورزش و فعالیت بدنی منظم:
چاقی به ویژه چاقی شکمی نقش مهمی در افزایش خطر ابتلا به کبد چرب دارد. بر همین اساس، داشتن پیاده روی منظم به میزان حداقل 30 تا 60 دقیقه در روز توصیه می شود. اگر شما وقت رفتن به باشگاه ورزشی را ندارید، پیاده روی در مسیر کار یا پارک را می توانید جایگزین نمایید.

* کنترل بیماری های زمینه ای متابولیک:
 کنترل دیابت و چربی های خون در بیماران مبتلا به کبد چرب ، نقش کمک کننده ای در بهبود این بیماری دارد. همانطور که می دانید از اصول مهم کنترل بیماری های متابولیک، رعایت رژیم غذایی و ورزش منظم می باشد.

* محافظت کبد از عوامل خطر:
از عواملی که بر روی فعالیت طبیعی کبد اثر سوء دارند، باید پرهیز نمایید. از مهم ترین این عوامل، مصرف الکل و نیز بعضی داروها می باشد. لذا در هنگام مراجعه به پزشک، به او بگویید که مبتلا به کبد چرب می باشید که در تجویز دارو به آن توجه نماید.

پیشگیری
برای جلوگیری از بروز بیماری کبد چرب، سه نکته اساسی ذیل را فراموش نکنید:

* رژیم غذایی سالم:
شما باید رژیم غذایی سالمی را با مصرف بالای میوه، سبزی، غلات سبوس دار و چربی های مفید برای خود انتخاب کنید.

* جلوگیری از افزایش وزن به ویژه چاقی شکمی:
 داشتن رژیم غذایی سالم به همراه فعالیت بدنی، به حفظ وزن سالم کمک می نماید. در صورت چاق بودن، از همین امروز برای کاهش وزن خود اقدام نمایید.

* هنگام استفاده از داروها کاملا مراقب باشید و از مصرف الکل جدا پرهیز نمایید.

منبع:http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=40480

 http://www.seemorgh.com/health/default.aspx?tabid=2267&conid=70804

پرکاری تیروئید / بیماری گریوز

تیروئید غده ای است در جلوی گردن که مقابل نای قرار گرفته و شبیه یک پروانه می‌باشد. اعمال غده تیروئید توسط غده هیپوفیز که در مغز قرار دارد کنترل می‌شود. در واقع غده هیپوفیز، هورمون تحریک کننده غده تیروئید (TSH) را تولید می‌کند. TSH به غده تیروئید دستور تولید هورمون‌های بیشتر را می‌دهد.
عمل غده تیروئید عبارت است از تولید، ذخیره و آزادسازی هورمون‌های تیروئید (تیروکسین و تری‌یدوتیرونین).



 هورمون‌های تیروئید، بر سوخت و ساز (متابولیسم) بدن تاثیر دارند. اگر هورمون تیروئید به اندازه کافی در خون وجود نداشته باشد، متابولیسم بدن کندتر می‌شود که به آن هیپوتیروئیدیسم (کم کاری تیروئید) می‌گویند و اگر هورمون تیروئید به مقدار در خون وجود داشته باشد متابولیسم بدن سریع‌تر می‌شود که به آن هیپرتیروئیدیسم (پرکاری تیروئید) گفته می‌شود.


پرکاری تیروئید
این اختلال زمانی ایجاد می‌شود که تیروئید مقدار زیادی هورمون تولید نماید و این موضوع باعث افزایش سرعت متابولیسم بدن می‌شود. شایع‌ترین نوع پرکاری تیروئید، بیماری گریوز (graves) نامیده می‌شود.
پرکاری تیروئید بیماری نسبتا شایعی است که اکثر مردم از آن غافلند، یا به تشخیص آن اهمیت چندانی نمی‌دهند. پرکاری تیروئید، بزرگسالان 20 تا 40 ساله و عمدتاً زنان را گرفتار می‌کند.

شایع‌ترین نوع پرکاری تیروئید، بیماری گریوز (graves) نامیده می‌شود. یکی از علائم دیررس بیماری گریوز، بیرون زدگی چشم‌ها (اگزوفتالمی) می‌باشد

علل پرکاری تیروئید
- سابقه خانوادگی ابتلا به پرکاری تیروئید
- استرس- جنس مؤنت
- بیماری‌های خودایمنی. در این بیماری‌ها بدن پادتن‌هایی تولید می‌کند و این پادتن‌ها تیروئید را وادار به تولید تیروکسین بیشتری می‌کنند. این بیماری گریوز نام دارد.
- وجود یک تومور خوش‌خیم در تیروئید
- در موارد نادر، تیروئید می‌تواند بر اثر یک عفونت ویروسی پرکار شود.
- یک یا چند توده در تیروئید افزایش فعالیت پیدا می‌کنند. اگر توده یک عدد باشد، گره سمی خودکار نامیده می‌شود. چندین توده، گواتر سمی چند گره ای نامیده می‌شود.
- التهاب تیروئید (تیروئیدیت)
- مصرف بیش از حد هورمون‌های تیروئید
- بعضی داروها مانند آمبودارون و محلول لوگول حاوی مقدار زیادی ید هستند که تیروئید جهت تولید هورمون از آن استفاده می‌کند. مصرف این داروها در بعضی از افراد، با ایجاد پر کاری تیروئید همراه است.


علائم پرکاری تیروئید
خستگی و بی حوصلگی
تحریک پذیری شدید و تنش‌های عصبی
افزایش اشتها
افزایش فشار خون
کاهش وزن: مبتلایان، با وجود این که زیادتر از حد عادی غذا می‌خورند دچار کاهش وزن می‌شوند.
اضطراب و بی‌قراری قابل توجه
تند،‌ نامنظم و کوبنده بودن ضربان قلب

تعریق زیاد
احساس گرما یا داغی
عدم تحمل به گرما
تغییرات عادت ماهیانه
تغییر حرکات روده بزرگ (اسهال و گاهی یبوست)
بیرون زدگی غیر طبیعی کره چشم (اگزوفتامی)
لرزش دست‌ها و پاها
گاهی ریزش مو
خارش پوست
کاهش تمرکز
مشکلات بینایی (2 تا دیدن)
گاهی بزرگ شدن غده تیروئید


تشخیص پرکاری تیروئید
پزشک ممکن است برای شناسایی این بیماری از آزمایش خون، اسکن تیروئید و سونوگرافی استفاده نماید.
برای اسکن تیروئید، مقداری‌ ید رادیواکتیو توسط بیمار نوشیده می‌شود. سپس یک دوربین مخصوص نقاطی از تیروئید که‌ ید رادیواکتیو را جذب نموده است، شناسایی می‌کند که این نقاط محل‌های مشکل‌دار تیروئید هستند.


درمان پرکاری تیروئید
اختلالات تیروئید اگر به موقع تشخیص داده شوند، به راحتی با کمک روش‌های دارویی و یا جراحی قابل درمان می‌باشد. البته پرکاری تیروئید در اکثر بیماران با دارو کنترل می‌شود.
برای درمان پرکاری تیروئید، میزان هورمون‌های تیروئید را کاهش می دهند .درمان مناسب به اندازه بزرگی تیروئید، علل و سن بستگی دارد.
داروهای زیر برای کنترل پرکاری تیروئید مورد استفاده قرار می گیرند:
- داروهای ضد تیروئید برای مهار فعالیت غده تیروئید
- داروهایی برای کاهش ضربان قلب افزایش یافته
- ید رادیواکتیو که سلول‌های تیروئید را به طور انتخابی نابود می‌سازد
در صورتی‌که با کمک داروهای فوق و طی زمان مشخص، علائم بیماری بهبود نیافت، ممکن است نیاز به عمل جراحی باشد.


توصیه‌هایی برای مبتلایان به پرکاری تیروئید
* رژیم غذایی باید حاوی پروتئین زیاد باشد تا بافت‌های از دست رفته بدن در اثر فعالیت بیش از حد تیروئید بازسازی شوند .
* اگر شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان علائم پرکاری تیروئید دارید، به پزشک مراجعه نمایید .
* اگر علائم شما به خصوص پس از عمل جراحی به طور ناگهانی بدتر شد و یا این‌که دچار علائم جدید و غیرقابل توجیه شدید، به پزشک مراجعه نمایید.
* تمام بیمارانی که پرکاری تیروئید و به دنبال آن مشکلات چشمی ناشی از آن را دارند، باید در فواصل معین جهت معاینات چشمی و به ویژه کنترل فشار داخلی چشم، به چشم‌پزشک مراجعه کنند.
*  تشخیص قطعی بیماری پرکاری تیروئید، انجام آزمایش خون است.
* پرکاری تیروئید در زنان شایع‌تر است.
* در این بیماری باید از مصرف زیادید پرهیز شود.
* علائم و نشانه‌های این بیماری در کودکان نیز همانند بزرگسالان است.
* مصرف تمامی غذاها و نوشیدنی‌های تحریک‌کننده تیروئید مانند شکلات، قهوه و نوشابه باید در این بیماران کم شود.
* در این بیماری استفاده از سبزیجات خانواده کلم، اسفناج، شلغم، گلابی و هلو که کار تیروئید را کاهش می‌دهند توصیه می‌شود.
* به این بیماران توصیه می‌شود، روزانه 3 تا 4 لیترآب مصرف کنند، البته به شرطی که مشکل کلیوی یا قلبی نداشته باشند.

تدوین:  مریم سجادپور

بخش سلامت تبیان

منبع:http://www.tebyan.net/
منبع تصویر: http://emedicinehealth.com/

سندرم ژيلبرت

سندرم ژيلبرت

سندرم ژيلبرت چیست؟

سندرم ژيلبرت اختلالي شايع بوده كه حدود ۷٪ جمعيت را مبتلا ميسازد . و تمايل چشمگيري به جنس مذكر دارد. كه به صورت افزايش بيلي روبين (غيركنژوگه ) خفيف ظاهر میشود و بصورت زردي (بويژه در چشم ها )خود را نشان مي دهد. علت ان جهش در ژن ناحيه پروموتر یو . دی . پی گلوكورونيل ترانسفراز است. "بیلی‌روبین" ماده‌ای است كه از شكسته شدن گلبول‌های قرمز تولید می‌شود . اين سندرم كاملا خوش خيم است و انزيمهاي كبدي طبيعي هستند. بیماری ژیلبرت بصورت اتوزوم غالب منتقل میشود.

علت سندرم ژيلبرت چیست؟ 

بیلی روبین یکی از پیگمانت های صفراوی است که از تجزیه هموگلوبین حاصل میشود. گلبولهای قرمز پس از طی عمر خود در طحال توسط ماکروفاژهای طحالی تخریب میشوند. هموگلوبین موجود در گلبولهای قرمز پس از تخریب اریتروسیتها آزاد شده و تجزیه به یک هم و اسید آمینه میشود. حلقه هم نیز تجزیه شده و تبدیل به یک مولکول بیلی وردین و یک مولکول CO میشود. بیلی وردین تجزیه شده نیز توسط آنزیم بیلی وردین ردوکتاز  تبدیل به بیلی روبین میشود. این بیلیروبین بیلی روبین غیر کنژوگه بوده که در آب نامحلول میباشد. بیلی روبین غیر کنژوگه در خون به آلبومین که اصلی ترین ناقل در خون میباشد متصل شده و توسط آن به سمت کبد انتقال میابد. قبل از ورود به کبد بیلی روبین از آلبومین جدا شده و وارد سلولهای کبدی میگردد. در داخل سلولهای کبدی نیز به 2 پروتئین  Y , Z متصل شده و در داخل سلولهای کبدی انتقال میابد تا در نهایت از این 2 پروتئین نیز جدا شده و توسط آنزیم مسئول گلوکورونیداسیون با 2 مولکول اسید گلوکورونیک پیوند برقرار کرده و تبدیل به بیلی روبین کنژوگه میشود. بیلی روبین کنژوگه محلول در آب بوده و در حالت سلامت به مقدار بسیار ناچیز( حدود 2/0 ) در خون وجود دارد. بیلی روبین بعد از کنژوگاسیون وارد صفرا شده و از آنجا وارد روده کوچک میشود. قسمتی از بیلیروبین کنژوگه تحت اثرز آنزیم گلوکورونیداز به حالت غیر کنژوگه و در نهایت تحت اثر تغییرات بیشتر به اوروبیلینوژن تبدیل میشود. قسمتی از آن  بازجذب شده و به صورت اوروبیلین از طریق ادرار دفع میشود و قسمتی از اوروبیلینوژن نیز وارد روده بزرگ شده و به استرکوبیلینوژن تبدیل میشود و در نهایت به صورت استرکوبیلین از طریق مدفوع دفع میشود و باعث ایجاد رنگ قهوه ای در مدفوع میشود. بیلی روبین در حالت سلامت در ادرار به میزان بسیار کم وجود دارد و باعث ایجاد رنگ زرد ادرار میشود.
در سندرم ژیلبرت معمولا فعالیت آنزیم گلوکورونیداسیون به میزان کمی از حالت طبیعی کمتر میباشد  و در نتیجه میزان بیلی روبین غیر کنژوگه افزایش میابد که البته در این بیماران میزان بیلیروبین توتال از 5/3-3 تجاوز نکرده  که قسمت عمده آن نیز بیلی روبین غیر کنژوگه میباشد و بیلی روبین کنژوگه به دلیل سلامت کبد در محدوده نرمال قرار دارد. همچنین گفته میشود که در این گروه از بیماران بیلی روبین غیرکنژوگه به دنبال شرایطی مانند استرس، عفونتها، و کاهش کالری مصرفی افزایش میابد. این بیماری بیماری خطرناک و مشکل سازی نبوده و معمولا به صورت تصادفی تشخیص داده میشود . و اصولا اتلاق بیماری به آن مورد بحث است .

تشخیص سندرم ژيلبرت

 این سندرم با معاینه كبد و طحال و انجام برخی آزمایش‌های خونی قابل تشخیص است ، سونوگرافی كبد و طحال نيز از ديگر روشهاي تشخيصي است . همچنين تست ريفامپين به عنوان يك تست تشخيصي مورد استفاده قرار مي گيرد به نحوي كه باعث افزايش ميزان بيلي روبين سرم بيماران مي شود ، تاثير ريفامپين در افزايش ميزان بيلي روبين سرم بيماران مبتلا به ژيلبرت در مقايسه با افراد سالم مورد بررسي قرار مي گيرد .

اگر چه ريفامپين مي تواند معيار مناسبي براي تشخيص سندرم ژيلبرت (با حساسيت بالا) باشد . اما افزايش بيلي روبين به بالاتر از حد طبيعي بعد از تجويز ريفامپين يك نقص محسوب ميشود .

درمان سندرم ژيلبرت

 سندرم ژیلبرت یک اختلال خوش خیم ارثی است . اما بسياري از مبتلایان این سندرم ، نسبت به علائم ظاهري آن شكايت دارند مانند زردي در چشمها و پوست ( بعلت افزایش بیلی روبین غیر کنژوگه در خون ) از آنرو  مي توان با رعايت برخي نكات موجب تخفيف در بروز آن شد :

اجتناب از گرسنگي و تشنگي ، خستگي مفرط ( مانند ورزشهای سنگین و طولانی مدت ) ـ جلوگیری از فشارهاي عصبي ،  اضطراب و افسردگی ـ پرهيز از مصرف دخانيات ، الكل و مواد مخدر  ـ  همچنین داشتن خواب كامل شبانه از اين جمله میباشند .

رژيم غذايي سرشار از پروتئين و كم چرب ، مصرف مایعات و انواع ويتامين ها بصورت طبيعي در  بهبود افراد مبتلا به GS موثر ميباشد . از انواع مواد غذايي موثر در درمان سندرم ژيلبرت ميتوان از كلم ، گل کلم ، كلم بروكلي ، هويج ، چغندر ، آوﮐﺎدو ، آسپاراگوس ، بلوبري ، آلو ، زرشك ، ذغال اخته ، چاي گل قاصدك ، ژله رویال یا شاه انگبین ، روغن ماهي و گردو نام برد . 

داروها :

فنوباربیتال سبب کاهش بیلی روبین می شود ، فنوباربیتال فعال کننده آنزیم UDPGT است که در نتیجه عمل آن بیلی روبین بیشتری کونژوگه می گردد و افزایش دفع بیلی روبین از راه ادرار را سبب می شود .

کلوفیبرات : در تحقيقاتي كه توسط دكتر Kutzk و همكارانش صورت گرفت نشان داد ﮐﻠﻮﻓﯿﺒﺮات در كاهش زردي در مبتلايان به سندرم ژيلبرت بسيار موثر است . كلوفيبرات با مكانيسم القاء آنزيم هاي كبدي باعث افزايش كنژوگاسيون بيلي روبين و ترشح آن مي شود و نيز القاء كننده پروتئين ناقل Z مي باشد  كلوفيبرات در القاء كونژوگاسيون سه برابر مؤثر تر از فنوباربيتال است .

گليسين ، اسيد گلوتاميک ، سيستئين ، متيونين : در پژوهش های جديد دیده شده استفاده از اسيد آمينه هاي گليسين ، اسيد گلوتاميک ، سيستئين كه از اجزاء سازنده گلوتاتیون ميباشند و همچنين ﻣﺘﯿﻮﻧﯿﻦ ، مسير (pathway II) توليد آنزيم گلوكورونيل ترانسفراز را فعال مي سازد و در نتيجه توليد اين آنزيم ، بيلي روبين كاهش مي يابد .

اسيد آمينه تورین نيز نقش مهمي را در بهبود عملكرد كبد در دفع سموم ايفا ميكند .

اسید فولیك نیز در بهبود برخی از مبتلایان موثر بوده است . کمبود اسید فولیک یکی از عوامل افزایش دهنده تولید بيلي روبين درروند خونسازي غير مؤثر میباشد .

نکته : مصرف این داروها بدون مشورت با پزشک توصيه نميشود .

سندرم ژيلبرت و طول عمر

 این سندرم یك اختلال خوش خیم ارثی است . و رابطه اي با كاهش طول عمر ندارد و افراد مبتلا همانند افراد ديگر ميتوانند زندگي طبيعي (ازدواج ، تولد فرزند ) داشته و جاي هيچ نگراني وجود ندارد.

انتقال سندرم ژیلبرت به فرزندان

 سندرم ژیلبرت بصورت اتوزوم غالب منتقل میشود. یعنی اگر یکی از والدین دارای اون بیماری باشه احتمال انتقال ژن منفرد آن به هر کدام از فرزندان و بروز اثرات آن50% است. ممکن است همه بیمارانی که دارای ژن معیوب می باشند علامت دار نباشند.

منبع: http://doctorkamran.blogfa.com/

عمل تومور بزرگ روده از طریق کولونوسکوپی

تصاویر زیر مراحل عمل جراحی تومور بزرگ روده را که بوسیله کولونوسکوپی انجام می گیرد نشان می دهد:

عمل تومور بزرگ معده از طریق آندوسکوپی

تصاویر زیر مراحل عمل جراحی تومور بزرگ معده را که بوسیله آندوسکوپی انجام می گیرد نشان می دهد:

بيماري کرون

بيماري کرون

 بيماري کرون، يک بيماري التهابي دستگاه گوارش است که ممکن است افراد در سنين کودکي و بزرگسالي به آن مبتلا شوند. علائم شايع بيماري شامل زخم (آفت) دهان، اسهال، درد شکم، کاهش وزن و تب است. همچنين بيمار ممکن است به علائم خارج روده­اي از قبيل راشهاي پوستي، درد مفاصل، التهاب چشم، و با شيوع کمتر اختلالات کبدي مبتلا شود. اگر چه بيماري کرون يک بيماري مزمن است، درمانهاي دارويي و جراحي به کنترل بيماري کمک مي­کند تا بيمار براي مدت طولاني بدون علائم زندگي کند.

علل :علت بيماري کرون ناشناخته است. اطلاعات موجود درباره اين بيماري نشان دهنده آن است که بيماري در بين اقوام و گروه هاي خاص بيشتر از گروه هاي ديگر ديده مي شود و اين دلالت بر آن دارد که فاکتورهاي ژنتيک در بروز بيماري مي­تواند نقش داشته باشد. باور بر اين است که در افرادي که از نظر ژنتيکي، حساس هستند سيستم ايمني بدن توسط يک محرک تحريک شده و باعث التهاب در دستگاه گوارش مي شود. همچنين باکتري و غذاي موجود در دستگاه گوارش نيز در بروز بيماري نقش دارند. اين آسيب عامل اصلي بروز علائم بيماري است.

دوره بيماري :مشخصه بيماري، شعله ور شدنها (وخيم شدن بيماري )و بهبودهاي عود کننده (بهتر شدن بيماري) است. حدود 20-10 درصد بيماران بعد از اولين شعله ور شدن وارد مرحله بهبودي مي شوند. اين خصوصيات در ساير بيماران، طيف گسترده اي از پر يودهاي عود کننده با علائم خفيفي مثل اسهال و دردهاي شکمي خفيف تا پريودهايي با شيوع کمتر و علائم شديد و ناتوان کننده از قبيل درد شکم و انسداد روده را شامل مي شود.  درمان باعث خاموشي بيماري و سپس طولاني شدن دوره خاموشي بيماري مي­شود. در بيشتر موارد بيماري کرون، ترمينال ايلئوم (يک ناحيه از روده کوچک) و کولون را در گير کرده و باعث ايلئيت و کوليت مي شود.

التهاب در اين ناحيه مي تواند باعث ايجاد فيستول، سوراخ شدن ديواره روده يا تنگ شدن دستگاه گوارش و انسداد شود. بيماري کرون همچنين مي تواند باعث بوجود آمدن فيسور، زخم، آبسه و فيستول در ناحيه اطراف مقعد شود.

درمان:درمانهاي دارويي مختلفي در درمان بيماري کرون مورد استفاده قرار مي­گيرد. انتخاب دارو به ناحيه درگير در دستگاه گوارش و علائم موجود بستگي دارد.

داروهايي که عموماً استفاده مي شوند به شرح زير مي باشد:

سولفاسالازين

سولفاسالازين يکي از اولين داروهايي است که در درمان بيماري کرون محدود به کولون استفاده شده و کماکان نيز مصرف مي شود. سولفاسالازين در چند روز اول مصرف، باعث کاهش علائم شده ولي اثر کامل درماني حدوداً به چهار هفته مصرف نياز دارد. عوارض جانبي مانند واکنش هاي آلرژيک که در اقليت بيماران رخ مي دهد و همچنين سردرد که مصرف دارو را مسئله ساز کرده است.

 آمينوساليسيلات

داروهاي 5- آمينوساليسيلات (مانند آساکول و پنتاسا) همانند داروي سولفاسالازين مي باشند اما کمتر باعث سردرد و واکنشهاي آلرژيک مي شوند.

در مقايسه با سولفاسالازين اين داروها بادوز بالاتر مي توانند مصرف شوند. بعلاوه داروها طوري فرموله شده اند که با آساکول در ترمينال ايلئوم و با پنتاسا در روده کوچک آزاد شوند. اين امر باعث مي شود که دارو ناحيه درگير را هدف قرار دهد. نکته منفي در مورد دارو قيمت بالاي آن است.

آنتي بيوتيک ها

مترونيدازول و سيپروفلوکساسين داروهايي هستند که اغلب تجويز مي شوند.

گلوکوکورتيکوئيدها

استروئيدها مانند پردنيزون و بودسونيد در بيماري متوسط فعال تا شديد کرون مي تواند باعث بهبودي شود. بهر حال داروهاي استروئيدي دوره بهبودي را طولاني نمي کنند و بدنبال مصرف طولاني، عوارض جانبي جدي بدنبال خواهند داشت.

داورهاي تعديل کننده سيستم ايمني: داروهايي هستند که باعث کاهش التهاب بيماري مي شوند. آزاتيوپرين. 6- مرکاپتوپورين و متوترکسات داروهايي هستند که بطور شايع استفاده مي شوند، اگر چه داروهاي بسياري نيز در حال مطالعه هستند و گاهي اوقات مصرف مي شوند. اين داروها در بيماراني که به خط اول درمان با داروهايي مانند آنتي بيوتيکها، سولفاسالازين و 5- آمينوساليسيلات ها پاسخ نداده اند و يا بويژه افرادي که براي کنترل علائم نيازمند به مصرف استروئيدها هستند مصرف مي شود. داروهاي تعديل کننده سيستم ايمني مدت زماني طولاني (6-3 ماه) طول مي کشد تا حداکثر کارآمدي دارو بدست آيد و اغلب براي مدت زماني طولاني تجويز مي شود. شايعترين عوارض جانبي اين داروها شامل کاهش گلبولهاي سفيد خون، هپاتيت، پانکراتيت مي باشد. در نتيجه انجام منظم آزمايش خون جهت کنترل اين عوارض ضروريست.

داروي ديگري که گاهي اوقات مصرف مي شود داروي سيکلوسپورين است که ساپرس کننده قوي سيستم ايمني مي باشد. اين دارو ممکن است براي بيماران دچار فيستول هاي مقاوم به درمان استفاده شود.

Infliximab (اينفليکيسماب)

دارويي است که در درمان بيماريهاي التهابي مانند آرتريت روماتوئيد استفاده مي شود و بعد ها به اين موضوع پي برده شد که براي بيماران مبتلا بيماري التهابي روده مانند بيماري کرون نيز موثر مي باشد. اين دارو حاوي نوعي آنتي بادي است که TNF را که عقيده بر اين است که باعث پيشرفت التهاب در روده مي شود را خنثي مي کند.

اين دارو معمولاً در بيماراني که به خط اول درمان با آنتي بيوتيکها و داروهاي 5-ASA پاسخ نمي دهند استفاده مي شود. اين دارو بخصوص در بيماران مبتلا به بيماري کرون همراه با فيستول و افراد با بيماري متوسط تا شديد مقاوم بدون فيستول موثر مي باشد.

عوارض جانبي :

پاسخهاي بيولوژيک بدن را از طريق تغيير توانايي سيستم ايمني بدن تغيير مي­دهد. از اينرو در بيماران مبتلا به عفونت شديد نبايد استفاده شود.

غربالگري دقيق براي بيماري سل قبل از شروع درمان لازم است بدليل اينکه خطر عفونت فعال بيماري سل افزايش مي يابد. در صورت سابقه ابتلا به بيماري سل، درمان دارويي جهت پيشگيري از فعال شدن مجدد بيماري توصيه مي شود. بدليل افزايش خطر لنفوم، اين داروها در بيماران مبتلا به لنفوم يا بيماراني که در گذشته تحت درمان لنفوم قرار گرفته اند توصيه نمي شود. تحقيقات بيشتري در اين زمينه بايد انجام شود.

توصيه هاي تغذيه اي تا کنون رژيم غذايي خاصي که باعث بهبودي بيماري کرون شود شناخته نشده است. با وجود مطالعات علمي اندک، اکثر اين رژيمهاي غذايي پيشنهاد مي شوند. ممکن است مصرف بعضي از مواد غذايي خصوصاً در زمان شعله ور شدن بيماري، باعث وخيم شدن علائم بيمار شوند که منطقي است مصرف اينگونه مواد غذايي محدود شوند. داروهاي ضد التهابي غير استروئيدي (مانند بروفن و ناپروسين) بدليل اينکه بيماري را وخيم تر مي کنند نبايد مصرف شوند.

جراحي90-85 درصد بيماران در سال اول بعد از جراحي بدون علائم هستند و تا حدود 20 درصد بيماران تا 15سال بعد از جراحي بدون علائم هستند. اگر بيماري کرون محدود به کولون بوده و کولون بيمار برداشته شود، فقط 10 درصد از بيماران عود بيماري را در عرض 10 سال تجربه خواهند کرد

درمان بيماري راجعه: اگر بيماري کرون بعد از بهبودي يا جراحي مجدداً شعله ور يا فعال شد، درمان دارويي همانند درمان دارويي اوليه بيماري کرون مي باشد. در بعضي از موارد، داروهاي ديگري براي درمان عود بيماري استفاده مي شود.

عوارض

اختلالات  روده اي بيماري کرون  و التهاب مداوم مي تواند باعث اختلالات ثانويه سلامتي شود. خوشبختانه بسياري از اين اختلالات قابل پيش بيني و پيشگيري مي باشند. در صورت بروز، اغلب اين اختلالات با موفقيت درمان مي شوند.

التهاب معده و قسمت فوقاني روده

بيماري کرون محدود به قسمت فوقاني دستگاه گوارش ممکن است به داروهايي که در درمان پپتيک اولسر استفاده مي شوند پاسخ دهد. داروهاي استروئيدي خوراکي و سرکوب کننده سيستم ايمني ممکن است در موارد شديد بيماري، جهت کنترل التهاب استفاده شوند.

ايلئيت

ايلئيت فعال در وهله اول با داروهاي 5- آمينوساليسيلات درمان مي شود. آنتي بيوتيک ها،  استروئيدها و داروهاي سرکوب کننده سيستم ايمني ممکن است در بيماران با علائم متوسط تا شديد مورد استفاده قرار گيرند. داروهاي  ضد اسهال نيز در درمان اسهال مورد استفاده قرار مي گيرند. ايلئيت شديد نياز به مراقبت نزديک، استراحت روده اي (دوري از غذاي جامد) تغذيه روده اي (تغذيه از طريق لوله بيني- معده اي) يا تغذيه از راه غير خواراکي (تعذيه وريدي) و جراحي دارد.

ايلئوکوليت و کوليت

بيماري کرون که ايلئوم و کولون يا کولون را به تنهايي درگير مي کند در خط اول با داروي سولفاسالازين يا 5-ASA درمان مي شود. در بعضي از بيماران، داروهاي آنتي بيوتيک و استروئيدي نيز در درمان استفاده مي شوند. بيمارمبتلا به  ايلئوکوليت و کوليت شديد ممکن است نياز به بستري در بيمارستان، استراحت روده اي، تغذيه روده اي يا غير خوراکي و درمان طولاني مدت با داروهاي سرکوب کننده سيستم ايمني داشته باشد. داروهاي 5-ASA معمولاً به عنوان داروي نگهدارنده خاموشي (بهبودي) در ايلئوکوليت و کوليت استفاده مي شوند.

سوء تغذيه

التهاب در دستگاه گوارش منجر به سوء تغذيه در بيماران مبتلا به بيماري کرون مي شود. اين التهاب باعث جلوگيري از جذب مواد مغذي و انرژي از مواد غذايي و مايعات مصرف شده مي شود. سوء تغذيه نتايجي مانند تاخير در رشد و بلوغ در کودکان، استئوپروز (پوکي استخوان) کاهش تحمل در جراحي و اختلالات رواني- اجتماعي را بدنبال دارد. سوء تغذيه غالباً با ارزيابي هاي منظم وضعيت تغذيه، قابل پيشگيري خواهد بود. بطور تيپيک يک پزشک يا متخصص تغذيه با مروري بر تغذيه بيمار، انجام معاينات باليني و تستهاي آزمايشگاهي به اين کمبود پي­ خواهد برد.  در اغلب بيماران مصرف مکملهاي غذايي مي تواند سوء تغذيه را جبران کند.

 عوارض استخواني

بيشتر از 30% از بيماران به کرون به بيماري استئوپروز مبتلا خواهند شد که اين امر به شکستگي هاي استخواني منجر خواهد شد. بخصوص بيماراني که براي مدت طولاني استروئيد مصرف مي کنند و خانمهاي يائسه در معرض اين عارضه هستند. سنجش منظم دانسيته استخواني مي تواند وقوع استئوپروز را در مراحل اوليه آن در اين بيماران مشخص کند.

عوارض کبدي و کيسه صفرا

بيماري کرون ميتواند به التهاب کبد منجر شود که اين عارضه با داروهايي که براي درمان روده اي بيماري کرون بکار مي روند قابل درمان خواهد بود. بيماري کرون بندرت در مجراي صفراوي التهاب ايجاد مي­کند.  

سرطان کولورکتال

در تمام بيماران مبتلا به بيماري کرون خطر گسترش سرطان کولورکتال در محل التهاب فعال افزايش مي يابد. بهر حال سرطان اتفاق نمي افتد مگر اينکه بيمار براي مدت طولاني به بيماري کرون مبتلا بوده باشد. اکثر متخصصين جهت غربالگري براي تشخيص تغييرات پيش سرطاني و سرطاني در کولون، انجام کولونوسکوپي هاي منظم را توصيه مي­کنند.

تغييرات پوستي

ضايعات التهابي متعددي در پوست بيماران مبتلا به کرون از قبيل اريتم نودوزم و پيودرما پيگما نتوزوم مي تواند ديده شود. غالباً اين ضايعات با درمان علائم شکايات روده اي اين ضايعات نيز بهبود درمان خواهند يافت، اما ممکن است يک دوره استروئيد خوراکي نيز مورد نياز باشد.

التهاب چشمي

التهاب چشمي (يووئيت يا  اسکلريت) در بيش از 5% بيماران کرون ديده مي شود. علائم يووئيت شامل مشاهده اجسام شناور، درد چشمي، تاري ديد، فتوفوبي و سردرد مي­باشد.  

يک يا هر دو چشم ممکن است درگير شود. اين اختلالات به درمان دارويي کرون پاسخ مي دهند، اما استفاده از داروهاي موضعي (قطره هاي چشمي) نيز ممکن است ضروري باشد.

زخمهاي دهاني

زخم دهاني که بعنوان آفت دهاني شناخته مي شود، اغلب در زمان شعله ور شدن بيماري کرون ديده مي شود. آنها معمولاً بين لثه ها و لب پائيني يا در طرفين يا زير زبان ديده مي شوند. اغلب دردناک هستند، ولي اغلب به داروهايي که در درمان بيماري روده اي استفاده مي شوند پاسخ مي دهند. مصرف داروهاي موضعي بر روي زخم (مانند هيدروکورتيزون يا سوکرالفات) ممکن است در درمان کمک کننده باشد.

 عوارض اطراف مقعدي

عوارض عمده شامل فيسور، زخم، فيستول، آبسه و استنوز (تنگي) مي باشد. اين عوارض ممکن است به تنهايي يا با هم اتفاق بيفتد. علائم مي تواند از درد در مقعد و ترشح چرکي تا خونريزي و يبوست متغيير مي باشد.

حدود 45-35 درصد بيماران مبتلا به بيماري کرون در طول مدت زندگي خود عوارض اطراف مقعدي را تجربه خواهند کرد. بعضي از آنها بدون درمان بهبود خواهند يافت، اما مابقي احتياج به درمان دارويي با آنتي بيوتيکها، شياف استروئيدي، داروهاي سرکوب کننده سيستم ايمني يا جراحي دارند. نشستن در آب ولرم و تميز کردن ناحيه مقعد، بهبودي را تسريع خواهد کرد.

منبع: http://ddrc.ac.ir/farsi/modules/news/article.php?storyid=9

کوليت اولسروز

کوليت اولسرو

کوليت اولسرو بيماري است که در آن جدار داخلي کولون (روده بزرگ) دچار التهاب مي شود. سيستم ايمني بدن بطور نابجا جدار داخلي کولون را موردحمله قرار داده و باعث ايجاد التهاب، زخم، خونريزي و اسهال مي شود.

اگر چه کوليت اولسرو يک بيماري مزمن و درمان قطعي ندارد، ولي بخوبي کنترل مي شود. اکثر بيماران زندگي فعال و پرباري دارند. بيماري معمولاً با مصرف طولاني مدت دارو و  نظارت دقيق بر عوارض بيماري به خوبي کنترل مي شود.

علل:به نظر مي رسد دو عامل در ايجاد بيماري کوليت اولسرو موثر باشند. زمينه ژنتيک و عوامل محيطي

1) ژنتيک

کوليت اولسرو تمايل به تکرار در اعضاي خانواده بيمار دارد و اين موضوع دلالت به نقش عوامل ژنتيکي در بروز اين بيماري دارد. در 10% تا 25% بيماران، يکي از بستگان درجه اول وي دچار بيماري التهابي روده مي باشد.

2) محيط

عوامل محيطي فراواني از جمله عفونتها، مي توانند باعث ايجاد بيماري در افراد داراي زمينه ژنتيکي شوند.

به علل ناشناخته، بيماري کوليت اولسرو در کشورهاي اسکانديناوي و توسعه يافته شايعتر است. بيماري مردان و زنان را به يک اندازه مبتلا مي کند. شايعترين سن ابتلا به بيماري کوليت اولسرو بين 30-15 سالگي است.

واژه هاي مشترک

-      بيماري محدود به رکتوم را پروکتيت اولسرو مي نامند.

-      واژه کوليت ديستال يا پروکتو سيگموئيديت زماني مورد استفاده قرار مي گيرد که بيماري تا قسمتي از کولون سيگموئيد پيشروي کرده باشد.

-      کوليت سمت چپ زماني گفته مي شود که التهاب تا انتهاي کولون عرضي پيشروي کرده باشد.

-      زمانيکه بيماري تا کولون صعودي پيشرفت کرده ولي به سکوم نرسيده باشد اين حالت را کوليت وسيع يا شديد مي­نامند.

-      واژه پانکوليت زماني مورد استفاده قرار مي گيرد که التهاب تا سکوم پيشروي کرده باشد.

علائم:علائم بيماري کوليت اولسرو مي تواند خفيف، متوسط يا شديد باشد و در طول زمان تغيير کند. واژه شعله ور شدن يا flare up زماني بکار برده مي شود که علائم بيماري تشديد يا بيماري فعال شود. واژه خاموشي يا remission  زماني بکار برده مي شود که بيماري خاموش يا غير فعال باشد.

بيماري خفيف

علائم بيماري کوليت اولسرو خفيف شامل خونريزي متناوب از مقعد، دفع بلغم و اسهال خفيف (کمتر از 4 بار در روز)مي باشد. ممکن است دل پيچه خفيف، زور زدن دردناک و دوره هايي از يبوست نيز مشاهده شود.

بيماري متوسط

علائم بيماري شامل اسهال خوني شل (تا 10 بار در روز)، کم خوني خفيف، درد خفيف تا متوسط شکم و تب خفيف مي باشد.

بيماري شديد

در بيماران مبتلا به کوليت اولسرو شديد، قسمت وسيعي از کولون و اغلب موارد تمامي روده بزرگ درگير است. علائم بيماري شامل اسهال (بيش از 10 بار در روز)، درد شديد شکمي، تب، کم آبي و خونريزي قابل توجه که اغلب منجر به کم خوني مي گردد. کوليت اولسرو شديد مي­تواند موجب کاهش وزن سريع شود.

بيماري برق آسا

به تشديد علائم بيماري کوليت اولسرو شديد که با افزايش گلبولهاي سفيد خون، بي اشتهايي و درد شديد شکمي همراه است بيماري برق آسا گفته مي­شود.  

بيماري خارج روده اي

اغلب مفاصل بزرگ (آرتريت، ساکروايلئيت)، چشم، پوست و با شيوع کمتر ريه از مناطقي هستند که ممکن است دچار التهاب گردند. اغلب موارد مفاصل بزرگ (زانوها، ستون فقرات)، چشم (اپي اسکلريت، يووئيت)، پوست ( پيودرماگانگرنزوم ، اريتم ندوزوم) و با شيوع کمتر ريه دچار التهاب مي گردند.

اين علائم معمولاً در بيماراني که دچار عود بيماري يا فعال شدن آن مي شوند مشاهده مي گردد. ديگر موارد التهاب مي تواند در بيماران مبتلا به کوليت اولسرو که در حال خاموشي است نيز مشاهده شود. يک نوع آن آرتريت ستون فقرات است که موجب درد کمر خواهد شد از ديگر موارد، که در 5% بيماران رخ مي دهد، التهاب مجاري صفراوي است که مي تواند موجب يک بيماري کبدي به نام کلانژيت اسکلروزان اوليه شود. اين بيماري (PSC) معمولاً با اندازه گيري آنزيمهاي کبدي خون آشکار مي گردد. در بيماران مبتلا به کوليت اولسرو خطر تشکيل لخته هاي خون و انواع خاص کم خوني نيز بيشتر است.

تشخيص:تشخيص اين بيماري بر اساس علائم و نشانه هاي بيماري، معاينه فيزيکي و تاريخچه بيماري مي باشد. علاوه بر آن نتايج آزمايشات تشخيصي مانند آزمايش خون، آزمايش مدفوع، سيگموئيدوسکوپي و يا کولونوسکوپي بايد در نظر گرفته شوند.

درمان:درمان کوليت اولسرو بر اساس محل درگيري کولون، شدت التهاب، علائم و شرايط فردي تعيين مي شود. در اکثر بيماران، کوليت اولسرو با دوره هاي مکرر عود و خاموشي مشخص مي شود. در نتيجه دو هدف اصلي از درمان، دست يافتن و حفظ بيماري در مرحله غير فعال (خاموشي)است که نيازمند درمان به مدت طولاني  مي باشد. از طرف ديگر، در حدود 15% از افرادي که دچار اولين حمله بيماري شده اند. ممکن است بيماري بدون نياز به مصرف دارو در مرحله remission يا خاموشي تا آخر باقي بماند.

پروکتيت و پروکتوسيگموئيديت

پروکتيت و پروکتوسيگموئيديت معمولاً با يک يا چند دارو که به صورت تنقيه، شياف يا کف مورد استفاده قرار مي گيرند درمان مي شوند.

در برخي از بيماران ممکن است نياز به تجويز داروي خوراکي مانند سولفاسالازين و 5- آمينوساليسيلات يا داروهاي مرتبط (Pentasa, Asacol, Colazol, Lialda and Dipentum) باشد.  در بعضي موارد ممکن است درمان استروئيدي (eg. cortenema مورد استفاده قرار گيرد. اثر درماني اين داروها معمولاً بعد از 3 هفته مصرف، ظاهر مي شود و در 90% موارد علائم بيماري از بين مي رود، و حدود 70% بيماران براي مدت طولاني در مرحله خاموشي يا بدون علامت خواهند بود. ادامه درمان با داروهاي حاوي 5-ASA جهت حفظ بيماري در مرحله خاموشي توصيه مي شود، اگر چه امکان قطع درمان نيز امکانپذير است.

پانکوليت

اکثر بيماران اين گروه که گستردگي درگيري به قسمت بالاتر از سيگموئيد رسيده باشد نيازمند داروهاي خوراکي هستند. تجويز داروهاي خوراکي همزمان با مصرف داروهاي موضعي در برخي از اين بيماران مي تواند سودمند باشد. ممکن است براي بيماران با علائم متوسط تا شديد به صورت موقتي داروهاي استروئيدي (معمولاً پردنيزون) به صورت سرپايي و يا تزريقي (در بيمارستان)تجويز شود. بعد از رسيدن به مرحله بهبودي يا خاموشي، بيمار بايد يکي از داروهاي خوراکي 5-ASA را بطور منظم مصرف کند.

سولفاسالازين

سولفاسالازين يکي از قديمي ترين داروهايي است که در درمان کوليت اولسرو بکار مي رود. شايعترين عوارض جانبي دارو شامل سردرد، بثورات جلدي، تهوع وعقيمي  برگشت پذير در مردان مي باشد. اين عوارض جانبي در بيشتر از 10% بيماراني که دارو مصرف مي کنند اتفاق مي افتد. افرادي که سولفاسالازين مصرف مي کنند بايد اسيد فوليک بصورت مکمل دريافت کنند چرا که اين دارو با جذب اسيد فوليک غذا تداخل داشته و مانع جذب آن مي شود.

آمينوساليسيلات

داروهاي حاوي 5- آمينوساليسيلات معمولاً بهتر از سولفاسالازين تحمل مي شوند. لذا آنها را مي توان در دوزهاي  بالاتر تجويز کرد که در نتيجه اثر بخشي آنها نيز افزايش مي يابد. شايعترين عوارض جانبي دارو شامل سردرد، ضعف، نفخ و دل پيچه مي باشد. ريزش مو و راشهاي پوستي شيوع کمتري دارند.

کورتيکو استروئيدها

تحمل مصرف داروهاي استروئيدي بدليل عوارض جانبي زياد مشکل خواهد بود.

افزايش اشتها، افزايش وزن، اکنه، احتباس مايع، لرزش و  تغييرات خلقي و مشکلات خواب از عوارض شايع مي باشند.

مصرف دارو با دوزهاي بالا و مدت طولاني، عوارض جانبي ديگري مثل ديابت، نازکي پوست، کبود شدن آسان، ظاهر کوشينگوئيد (پهن شدن صورت و قوز پشت) پوکي استخوان، رشد بيش از حد موهاي بدن، کاتاراکت (آب مرواريد)، افزايش فشار خون، زخم معده، نکروز (مشکلات جدي مفصلي) و عفونت دربردارد. بدليل خطر اين عوارض جانبي، داروهاي استروئيدي اکثر بيماران بايد هرچه زودتر قطع گردد.

درمان حالات مقاوم بيماري

به مواردي که بيماري به داروهايي که معمولاً باعث درمان آن مي شوند پاسخ نداده يا پاسخ ضعيفي داده باشد يا بيمار به کورتيکوستروئيدها (استروئيدها) جهت کنترل علائم وابسته شود، کوليت اولسروي مقاوم گفته مي شود.

اکثر بيماران به داروهاي سرکوب کننده سيستم ايمني پاسخ مي دهند. بيشترين داروهاي مصرفي 6- مرکاپتوپورين و آزاتيوپرين و اخيراً infliximab مي باشند. دگر علائم بيماري بهبود نيابد يا برخي عوارض ايجاد شود ممکن است عمل جراحي برداشتن روده برزگ نياز باشد.

مرکاپتوپورين و آزاتيوپرين

سالهاست که آزاتيوپرين جهت درمان موارد مقاوم کوليت اولسرو بکار مي رود. اين داروها در70-60 درصد بيماران باعث بهبودي علائم شده و نياز به استروئيدها را کاهش مي دهند. حدود 6-3 ماه طول مي کشد تا حداکثر اثر اين داروها ظاهر شود. بيماراني که اين داروها را مصرف مي کنند بايد مرتباً از نظر بروز عوارض که شامل کاهش گلبولهاي سفيد خون، پانکراتيت و ندرتاً هپاتيت مي­باشد کنترل شوند.

سيکلو سپورين

سيکلوسپورين يک داروي قوي سرکوب کننده سيستم ايمني است که معمولاً بعداز پيوند اعضا مورد استفاده قرار مي گيرد.

در بيماران مبتلا به کوليت اولسرو شديد و مقاوم به درمان بستري در بيمارستان، تجويز دارو بصورت تزريقي مي تواند بسيار موثر باشد. اين دارو معمولاً به عنوان داروي نگهدارنده در درمان کوليت اولسرو کمتر مورد استفاده قرار مي گيرد.

 Infliximab

دارويي است قوي که در درمان بيماريهاي کرون و آرتريت روماتوئيد. تجويز مي شده است  و در حال حاضر در درمان کوليت اولسرو مقاوم به درمان استفاده مي شود.

تعذيه

بيماران مبتلا به کوليت اولسرو پيشرفته اغلب دچار کاهش وزن و کمبودهاي تغذيه اي مي شوند. يک تغذيه مناسب به حفظ سلامتي و وزن نرمال مي تواند کمک کننده باشد.

غذايي که باعث کوليت اولسر شود يا کمک به حفظ مرحله خاموشي بيماري کند وجود ندارد.

تنها در مواردي که مصرف غذا علائم بيماري را تشديد کند پرهيز غذايي بايد صورت گيرد.

مصرف روزانه مولتي ويتامين منطقي به نظر مي رسد. از آنجايي که قبلاً هم اشاره شد بيماراني که سولفاسالازين مصرف مي کنند بايد اسيد فوليک را به بصورت مکمل مصرف کنند.

داروهاي ضد درد حاوي (NSAID) مانند بروفن و ناپروکسن توسط بيماران مبتلا به کوليت اولسرو نبايد مصرف شود چون ممکن است علائم آنها تشديد شود يا بيماري آنها عود کند. مصرف استامينوفن مشکل ساز نخواهد بود. اگر چه بهتر است قبل از مصرف داروهاي ضد درد، با پزشک يا داروساز خود مشورت کنيد.

بيماراني که دچار اسهال و دل پيچه هستند ممکن است با مصرف ميوه تازه و سبزيجات تازه، کافئين، نوشيدني هاي گازدار و مواد حاوي سوربيتول علائم آنها کاهش يابد.

داروهاي گياهي و طبيعي

داروهاي گياهي متعددي بصورت خوراکي يا تنقيه توصيه شده است ولي ميزان اثر بخشي و بي خطر بودن آنها به اثبات نرسيده است و نبايد مصرف کرد.

درمانهاي روانپزشکي

استرس علائم بيماري را بدتر خواهد کرد. بعضي از بيماران مشاوره فردي را و بعضي مشاوره گروهي، ارتباط با ساير بيماران مشابه (گروه درماني) را ترجيح مي دهند.

عوارض:

تنگي : به معني باريک شدن کولون يا رکتوم مي باشد. در تعداد کمي از افراد مبتلا به کوليت اولسرو اتفاق مي افتد و تنگي مي تواند باعث انسداد کولون شود.

خونريزي: افراد مبتلا به کوليت اولسرو در طول مدت بيماري خونريزي را تجربه خواهند کرد. در بعضي از بيماران کوليت مي تواند بحدي شديد باشد که شريان کوچک در کولون را درگير کرده و باعث خونريزي شديد شود.

توکسيک مگاکولون:از عوارض جدي بيماران مبتلا به کوليت شديد مي باشد. زماني اتفاق مي افتد که التهاب باعث گشاد شدن کولون، نازک شدن ديواره آن و عدم پاسخ به درمان دارويي در عرض 72 ساعت شود.

سرطان کولورکتال و کوليت اولسرو:در کل در مبتلايان به بيماري کوليت اولسرو خطر سرطان کولورکتال بالا مي رود. اگر چه ريسک در افراد مختلف متفاوت است. خطر ابتلا به سرطان در کوليت اولسرو به طول مدت بيماري و وسعت درگيري کولون بستگي دارد.

خطر ابتلا به سرطان کولون در صورت وجود بيماري ثانويه کلانژيت اسکلروزان اوليه نيز افزايش مي يابد. کلانژيت اسکلروزان اوليه  يک اختلال مزمن پيشرونده است که باعث التهاب، سخت و باريک شدن مجاري داخل کبدي و صفراوي مي شود.

منبع: http://ddrc.ac.ir/farsi/modules/news/article.php?storyid=6